Chơi hụi online bằng “lòng tin”
Từ hình thức chơi hụi truyền thống, hiện nay, chơi hụi còn biến tướng qua hình thức trực tuyến, từ những nhóm chơi hụi nhỏ đến những nhóm hàng chục, hàng trăm thành viên, nơi mà tất cả đều không quen biết nhau, mọi hình thức giao dịch, thanh toán thông qua tài khoản ngân hàng và uy tín được kiểm chứng bằng “lòng tin”.
Rao tìm, mời chào "chân hụi" trên mạng xã hội. Ảnh chụp màn hình
Kể với chúng tôi, chị V.H (34 tuổi, ngụ tại thành phố Cần Thơ ) cho biết, gần 2 năm trước, qua một người quen, chị được giới thiệu rồi tham gia vào các dây hụi cho một người phụ nữ trẻ tuổi tên Hường làm chủ. “Thời gian đầu, do cần vốn để xoay sở kinh doanh nên tôi tham gia rất nhiều dây hụi với những mức tiền, thời gian khác nhau. Tôi tham gia từ hụi ngày, tuần, tháng, lúc đầu thấy có đồng ra đồng vào, mình có thêm vốn làm ăn, nên không nghi ngờ gì”, chị V.H kể.
Theo lời chị V.H, việc mở một dây hụi mới rất đơn giản, chủ hụi sẽ lập ra một nhóm chat trên Facebook, đặt tên nhóm là số tiền mà mỗi thành viên phải đóng rồi đưa các thành viên vào. “Tất cả thành viên đều không quen biết nhau, mà thông qua chủ hụi. Lắm lúc mình không có nhu cầu nhưng cả nể vì chủ hụi nói còn thiếu mỗi một chân nên cũng tặc lưỡi tham gia”, chị V.H cho hay.
Chị V.H cho biết, ban đầu chị tham gia nhiều dây hụi đóng tiền mỗi ngày ở mức khoảng 500.000 đồng/ngày. Những dây hụi ngày thường có ít người tham gia, duy trì khoảng hơn 10 người. Nhưng càng về sau, chủ hụi H. mở càng lúc nhiều dây hụi hơn và mời gọi chị tham gia.
Theo đó, những dây hụi này là khi người tham gia muốn hốt phải tham gia đấu giá, ai để cao thì được hốt . “Tôi tham gia hụi 1 triệu/tuần, đến ngày hốt thì ai muốn hốt sẽ đấu giá mà không có mức giới hạn. Người cần sẽ đấu mức 120.000 đồng, 140.000 đồng hoặc cao hơn. Với mức đấu giá như trên, các hụi viên chỉ phải đóng lần lượt tương ứng là 880.000 đồng hoặc 860.000 đồng hoặc cao hơn, còn người nào đã hốt thì đóng hụi 1 triệu đồng” , chị V.H kể.
Cũng theo chị V.H, người trúng đấu giá và được hốt còn phải chi hoa hồng cho chủ hụi với số tiền là 50% số tiền hụi chết. Đặc biệt, trong những được dây hụi mà chị V.H tham gia, luôn xuất hiện những người sẵn sàng đẩy giá hụi lên cao hơn. “Mãi sau này tôi mới biết, đó là “chim mồi” của chủ hụi, dây hụi nào họ cũng tham gia, nhiệm vụ của họ là đẩy giá lên cao, nếu lỡ hốt thì cũng sẽ trả lại tiền cho chủ hụi. Do tham gia trực tuyến nên không ai biết gì đến nhau, tất cả chỉ diễn ra trong nhóm chat”, chị V.H bật mí.
... dễ "ăn trái đắng"
Dễ chơi, dễ kiếm tiền nhưng nguy cơ bị lừa đảo, mất trắng tiền là thực trạng của người chơi hụi online, trên thực tế, đã có rất nhiều người phải “ăn trái đắng" từ hình thức “kinh doanh” này.
Chủ hụi mời chào "góp chân" trên mạng xã hội như "rót mật vào tai". Ảnh chụp màn hình.
Theo chị V.H, không ít thành viên là mẹ bỉm sữa, để có tiền “đấu phường” phải liều vay lãi nóng từ các tổ chức “ tín dụng đen ”. Các thành viên tham gia chơi hụi online đều không tránh khỏi một kết cục chung, đó là rơi vào thế tũng quấn, vừa gồng mình gánh tiền hụi, mà còn nơm nớp lo sợ bị chủ hụi chiếm dụng, ôm tiền bỏ trốn.
“Do tham gia nhiều đường hụi, những dây hụi khi tôi được hốt đều được chủ hụi cấn trừ qua những dây hụi khác, tiền không thấy đâu trong khi đó mình phải còng lưng đóng hụi chết. Nhiều người buộc phải tham gia nhiều dây hụi hơn nữa để lấy đầu này đắp đầu kia mong tìm vốn xoay vòng”, chị V.H nức nở.
Hoạt động của dây hụi online diễn ra trong nhóm kín, có thông báo, quy định phạt rõ ràng. Ảnh: NVCC
Những người chơi hụi trực tuyến như chị V.H dường như bị “thao túng tâm lý”, chỉ có thể "cắn răng" đóng hết những dây hụi mình tham gia, mà số tiền này đều quay lại vào túi chủ hụi. "Chủ hụi luôn quảng cáo lãi cao, rút hụi nhanh, không ngờ lãi chưa thấy mà mất gần cả trăm triệu đồng" , chị V.H buồn bã nói.
Nếu hết khả năng đóng hụi, chủ hụi sẽ hăm dọa bằng mọi cách như siết tài sản, ép viết giấy nợ, đe dọa gia đình. “Chủ hụi quan hệ khá rộng, nói chuyện như dân “anh chị” nên chúng tôi rất sợ, họ có đủ mọi cách để thúc ép mình đóng tiền”, chị V.H tiết lộ.
Hiện trên mạng xã hội không khó để bắt gặp những bài viết kêu gọi người tham gia chơi hụi chơi hụi online, chứa đựng nhiều rủi ro tiềm ẩn. Trao đổi với phóng viên, Luật sư Nguyễn Anh Tuấn – Văn phòng luật sư Đỗ Thành Nhân, Đoàn Luật sư thành phố Đà Nẵng cho biết: Để quản lý hoạt động chơi hụi, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 19/2019/NĐ-CP ngày 19 tháng 02 năm 2019 để quy định chi tiết về cách thức hoạt động, về các đối tượng, các nguyên tắc của tổ chức họ, hụi…
Hiện nay pháp luật quy định có 2 hình thức chơi hụi là có lãi và không có lãi. Đối với hình thức có lãi thì lãi suất do các thành viên của dây hụi thỏa thuận hoặc do từng thành viên đưa ra để được lĩnh hụi tại mỗi kỳ mở hụi nhưng không vượt quá 20%/năm của tổng giá trị các phần hụi phải góp trừ đi giá trị các phần hụi đã góp trên thời gian còn lại của dây hụi.
Pháp luật cũng quy định, chủ hụi và thành viên dây hụi phải thông báo về nơi cư trú cho các thành viên và được lập thành văn bản. Chủ hụi phải lập và giữ sổ hụi, trừ trường hợp có thỏa thuận về việc một thành viên lập và giữ sổ hụi. Trường hợp dây hụi không có chủ hụi thì các thành viên thỏa thuận giao cho một thành viên lập và giữ sổ. Thành viên dây hụi được quyền xem, sao chụp sổ họ và cung cấp các thông tin liên quan đến dây họ khi có yêu cầu…
Đối với trường hợp tổ chức dây hụi có giá trị các phần hụi tại một kỳ mở hụi từ 100 triệu đồng trở lên hoặc tổ chức từ hai dây hụi trở lên thì chủ hụi phải thông báo bằng văn bản cho UBND xã, phường nơi mình cư trú. Trường hợp thông tin về dây hụi đã được thông báo mà có sự thay đổi thì chủ hụi phải thông báo bổ sung bằng văn bản cho UBND xã, phường nơi cư trú về việc thay đổi đó.
Luật sư Nguyễn Anh Tuấn – Văn phòng luật sư Đỗ Thành Nhân, Đoàn Luật sư thành phố Đà Nẵng
“Về vấn đề chơi hụi qua mạng internet (online) hiện nay phát triển rầm rộ trên nhiều diễn đàn, mạng xã hội, trang web... theo xu thế chung của sự phát triển công nghệ thông tin. Vì vậy, cần phải có sự quản lý chặt chẽ từ cơ quan chức năng, tránh xảy ra những vấn đề phức tạp, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự trên địa bàn.
Chơi hụi bình thường đã mang nhiều rủi ro và khi chơi online càng rủi ro hơn. Do đó, cả chủ hụi và người chơi hụi đều phải tuân thủ pháp luật. Riêng người chơi hụi, khi tham gia các dây hụi nhất là các dây hụi trên mạng internet phải cần tìm hiểu kỹ càng, tránh bị các đối tượng xấu, không rõ nhân thân lai lịch lợi dụng, đưa ra hình thức lãi suất cao gấp đôi, gấp ba so với ngân hàng… liền tin tưởng góp tiền vào mà không biết chủ hụi ở đâu. Đến khi vỡ chuyện thì tiền mất tật mang”, Luật sư Tuấn nhận định.
Mặc dù thời gian qua, các phương tiện truyền thông đại chúng đều liên tục có những thông tin cảnh báo về các nguy cơ có thể xảy ra khi tham gia chơi hụi online, cũng như hướng dẫn cách thức giảm rủi ro bằng các quy trình minh bạch, khuyến khích mọi người gặp gỡ trực tiếp để hiểu về hoàn cảnh, nắm bắt thông tin của nhau. Thế nhưng trên thực tế có nhiều trường hợp “mất trắng” khi chủ hụi chiếm dụng, ôm tiền bỏ trốn.
Điều đáng nói, tình trạng phường, hụi online, không chỉ người chơi không biết mặt nhau, mà cũng khiến cho lực lượng chức năng rất khó để kiểm soát, vì mọi giao dịch đều diễn ra trên thế giới ảo. Quá trình hình thành các đường dây bát phường, những người tham gia không thông báo với cơ quan chức năng, chỉ đến khi chủ phường tuyên bố vỡ nợ, các phường viên tố cáo thì Cơ quan công an thì mới nắm bắt được.
Đến khi vỡ phường, nạn nhân mới đâm đơn tố cáo, kéo theo hàng loạt hành vi khác như gây rối trật tự công cộng, đòi nợ, cưỡng đoạt tài sản, xâm hại chỗ ở trái phép... gây mất an ninh trật tự, để lại không ít hệ lụy cho xã hội.
