Sau màn sụp đổ của sàn giao dịch tiền số FTX, toàn ngành rơi vào tình trạng hỗn loạn. Giá coin, token sụt giảm; các nhà đầu tư điên cuồng thoát hàng trong khi nguồn vốn khởi nghiệp bốc hơi với tốc độ kỷ lục. Chứng kiến tất cả, Changpeng Zhao, CEO Binance - gã khổng lồ tiền số hiếm hoi sống sót sau sự thất bại chóng vánh của Sam Bankman-Fried, tự nhủ mình phải làm gì đó.
Kế hoạch của Zhao là tập hợp một số những tên tuổi lớn nhất trong ngành, sau đó huy động ít nhất 1 tỷ USD để tài trợ cho các công ty khởi nghiệp triển vọng nhưng thiếu tiền mặt. Thời gian là điều cốt yếu.
“Ngành công nghiệp cần phải được giải cứu ngay bây giờ, không phải vào năm 2023”, Zhao nói trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg Television năm ngoái.
Tuy nhiên, kế hoạch giải cứu tiền số mang tên Industry Recovery Initiative (IRI) của Zhao không có kết quả. Phân tích của Bloomberg News với các ví tài sản liên kết cho biết dự án chỉ giải ngân chưa tới 30 triệu USD kể từ khi thành lập. Vẫn còn rất nhiều công ty phải cắt giảm nhân sự và thiếu tiền mặt trầm trọng.
Theo các chuyên gia, đây là minh chứng rõ ràng nhất cho một thế giới tiền số mơ nhiều, hứa nhiều. Nó cũng phản ánh sự sụt giảm quy mô đáng kể của Binance - công ty đang phải đối mặt với loạt cáo buộc từ giới chức Mỹ sau khi bị phát hiện thổi phồng khối lượng giao dịch và điều hướng dòng tiền của khách hàng. Phía cơ quan quản lý cũng cáo buộc CZ truy cập trái phép vào tài sản của người dùng Binance.US.
“Những khó khăn của Binance cho thấy thách thức mà ngành công nghiệp tiền số phải đối mặt”, Charles Storry, người đứng đầu bộ phận phát triển dự án DeFi, nói.
Quay trở lại với dự án IRI. Phía Binance cho biết có 18 doanh nghiệp tham gia chiến dịch giải cứu, song chỉ 9 trong số đó được xác định công khai, bao gồm:
Binance: 1 tỷ USD hỗ trợ dưới dạng stablecoin BUSD
Jump Crypto: 25 triệu BUSD
DWF Labs: 15 triệu USD với BUSD
Aptos Labs và GSR: Mỗi quỹ hỗ trợ 5 triệu USD hỗ trợ dưới dạng stablecoin USDC
Kronos Research: 1 triệu USDC
Brooker Group: 1 triệu USD theo giá trị Bitcoin thời điểm tháng 11/2022
Polygon Labs: Không công khai khoản tiền hỗ trợ
Animoca Brands: 11 triệu USD nhưng ở dạng các token APE, REVV, GMEE, TOWER, ASTRAFER
Mọi thứ đã trượt khỏi đường ray kể từ khi Binance bị đâm đơn kiện.
Trong cuộc phỏng vấn ngày 24/11, Zhao thao thao bất tuyệt về chiến dịch tầm cỡ này. Mọi dữ liệu được cam kết minh bạch. Tiền gửi trong ví cũng cam kết giữ công khai để ai cũng có thể theo dõi. Thế nhưng, cho đến thời điểm hiện tại, IRI dường như chưa bao giờ thực hiện đầy đủ lời hứa.
“Chúng tôi không xác định được có bao nhiêu dự án đáp ứng đủ tiêu chí”, Dana Hou, đại diện Binance Labs nói về IRI.
Về phía gói cứu trợ, sau 3 tháng ra mắt, IRI tài trợ cho 14 dự án song hầu hết thông tin đều được bảo mật. Khoản đầu tư công khai duy nhất là rót 15 triệu USD vào sàn giao dịch tiền số Hàn Quốc GOPAX. Thỏa thuận được công bố vào tháng 2 nhưng vẫn đang chờ sự chấp thuận từ cơ quan quản lý.
Nhà tạo lập thị trường (MM) crypto GSR cũng cho biết, họ đã tiến hành thẩm định hơn 60 đơn đăng ký của các dự án để nhận tài trợ nhưng không có đơn nào phù hợp với chiến lược đầu tư từ quỹ IRI.
Có thể thấy, kế hoạch thành lập gói cứu trợ IRI của Binance mục tiêu cốt lõi là hỗ trợ tài chính cho các dự án đang trong bối cảnh khó khăn. Nếu thành công, IRI chắc chắn sẽ giúp củng cố thêm vị thế của sàn cũng như CEO Changpeng Zhao.
Tuy nhiên, mọi thứ đã trượt khỏi đường ray kể từ khi Binance bị đâm đơn kiện. Hiện tại, không rõ liệu IRI có còn hoạt động để hỗ trợ các dự án tiền số hay không vì biểu mẫu đăng ký Google Docs vẫn đang hoạt động.
Không chỉ thiếu minh bạch với gói cứu trợ IRI, Binance còn đang bị tố không phân phối đủ lượng token như cam kết hồi năm 2017.
Cụ thể, cuộc điều tra của Forbes, dưới sự hỗ trợ của 2 công ty Grey Wolf Analytics và Inca Digital, phát hiện ra Binance không hề bán 100 triệu token trong lần chào bán đầu tiên (ICO) như đã hứa. Các nhà đầu tư chỉ nhận được 10,78 triệu BNB sau 1 năm, tức khoảng 1/10 số BNB đáng ra họ nhận được. Phía công ty hiện đã từ chối trả lời các câu hỏi về ICO hồi năm 2017 hoặc cung cấp báo cáo chi tiết về BNB.
“Sự khác biệt giữa những gì được nêu trong sách trắng, khối lượng giao dịch thực tế và các tài liệu mâu thuẫn về dòng thời gian ICO đã vẽ nên một bức tranh khó hiểu”, chuyên gia Forbes nói.
Ít người biết về sai sót ban đầu của BNB, một phần vì ICO không được kiểm soát, cũng không có hồ sơ SEC nào được tiết lộ. Tháng 9/2018, những người sáng lập sàn giao dịch, bao gồm cả Zhao, nắm giữ tổng cộng 145 triệu token BNB thay vì 80 triệu như dự kiến.
Được biết, ICO (phát hành tiền ảo lần đầu) phổ biến trong giai đoạn 2017-2018, khi hàng trăm dự án huy động thành công hàng tỷ USD từ các nhà đầu tư bằng cách bán token. Chúng trông giống như các đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), song lại không minh bạch bằng.
Trước đó ngày 5/6, SEC kiện Binance, Binance.US và tỷ phú CZ với 13 cáo buộc, bao gồm thổi phồng khối lượng giao dịch, điều hướng dòng tiền của khách hàng, không hạn chế người Mỹ khỏi nền tảng và đánh lừa nhà đầu tư. Phía cơ quan quản lý cũng cáo buộc CZ có quyền truy cập vào tài sản của người dùng Binance.US.
Theo: Bloomberg, Forbes