Thời hạn sử dụng của CMND/CCCD mã vạch
Theo Khoản 1 Điều 21 Luật CCCD 2014, thẻ CCCD phải được đổi khi công dân đủ 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi. Trường hợp thẻ CCCD được cấp, đổi, cấp lại trong thời hạn 2 năm trước tuổi quy định tại khoản 1 Điều này thì vẫn có giá trị sử dụng đến tuổi đổi thẻ tiếp theo.
Thời điểm CMND/CCCD mã vạch chính thức bị "khai tử"
Theo Điều 2 Nghị định 05/1999/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 170/2007/NĐ-CP, CMND có giá trị sử dụng 15 năm kể từ ngày cấp (bao gồm cả loại CMND 9 số hay 12 số).
Từ ngày 1/1/2021, khi Bộ Công an triển khai cấp CCCD gắn chip thay cho CMND, CCCD mã vạch. Như vậy, những ai cấp CMND từ cuối năm 2020 được tiếp tục sử dụng đến hết năm 2035. Từ năm 2036, CMND chính thức bị "khai tử" và việc sử dụng CMND sau thời điểm này là bị cấm.
CMND/CCCD mã vạch còn hạn có được đổi sang CCCD gắn chip không?
Theo Điểm e khoản 1 Điều 23 Luật CCCD, chỉ cần người dân có yêu cầu thì cơ quan Công an có thẩm quyền sẽ tiếp nhận thông tin để làm thủ tục cấp CCCD. Dù Căn cước mã vạch cũ vẫn còn hạn, người dân vẫn được đổi sang CCCD gắn chip.
Tuy nhiên người đổi thẻ cần cân nhắc thật kỹ bởi việc làm Căn cước mới có thể mất nhiều thời gian chờ đợi. Ngoài ra, CCCD gắn chip có nhiều ưu điểm rõ rệt so với CMND, CCCD mã vạch như lưu trữ các thông tin quan trọng (mã định danh cá nhân, số CMND cũ, ngày tháng năm sinh, quê quán, vân tay, đặc điểm nhận dạng...), dễ dàng xác thực danh tính, quản lý thông tin công dân, tính bảo mật cao.
Theo Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư ban hành kèm Quyết định 06/QĐ-TTg , Chính phủ đang tập trung thực hiện ngay việc tích hợp CCCD với một số giấy tờ quan trọng khác như: Bảo hiểm y tế, Giấy phép lái xe, mã số chứng chỉ hoặc giấy phép hành nghề, tiêm chủng, giáo dục, y tế...
Các trường hợp bắt buộc phải đổi sang CCCD gắn chip
Điều 21, 23 Luật Căn cước công dân 2014 quy định 8 trường hợp người sử dụng CCCD mã vạch phải đổi sang thẻ CCCD gắn chip như sau:
- Khi đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi.
- Thẻ Căn cước bị hư hỏng không sử dụng được.
- Công dân có thay đổi họ, chữ đệm, tên.
- Công dân đã thay đổi đặc điểm nhận dạng.
- Công dân xác định lại giới tính, quê quán.
- CCCD có sai sót về thông tin.
- Công dân bị mất thẻ Căn cước.
- Công dân được trở lại quốc tịch Việt Nam.
Ngoài ra, Điều 5 Nghị định 05/1999/NĐ-CP cũng quy định 6 trường hợp phải đổi từ CMND sang CCCD gắn chip như sau:
- CMND hết thời hạn sử dụng là 15 năm kể từ ngày cấp (hướng dẫn bởi Mục 2 Phần II Thông tư 04/1999/TT-BCA).
- CMND hư hỏng không sử dụng được.
- Thay đổi họ, tên, chữ đệm, ngày, tháng, năm sinh.
- Thay đổi nơi đăng ký hộ khẩu thường trú ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
- Thay đổi đặc điểm nhận dạng.
- Bị mất CMND.
Thuộc các trường hợp phải đổi sang CCCD gắn chip mà không đổi sẽ bị phạt thế nào?
Nếu thuộc một trong những trường hợp cần đổi sang CCCD gắn chip được nêu trên nhưng không đổi, người dân có thể bị phạt do không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD.
Đối với trường hợp vi phạm quy định về cấp, quản lý, sử dụng Giấy CMND, CMND hoặc thẻ CCCD, khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định, phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng nếu người vi phạm không xuất trình Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMND khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền.
Trường hợp không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD cũng sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng.
Mức phạt này cũng được áp dụng cho người không nộp lại CMND/CCCD cho cơ quan có thẩm quyền khi được thôi, bị tước quốc tịch, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam; không nộp lại CMND/CCCD cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.